توسعه پایدار شهری به معنای ارتقای زندگی در شهرها با شرایط زیست محیطی و تأمین نیازهای نسل حاضر و آینده میباشد. این مفهوم از حوزه محیط زیست شروع شده و اکنون به حوزههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گسترش یافته است.
توسعه پایدار شهری یک مفهوم گسترده است که در سطوح مختلف، از بافتها و محلات تا شهرهای بزرگ و حتی توسعه پایدار جهانی مورد بحث قرار میگیرد. اصول پایداری قابل تغییر نیستند و باید به آنها توجه شود تا به آرمانهای پایداری دست پیدا کنیم.
افزایش جمعیت شهری، مهاجرت به شهرها و توسعه غیر قابل کنترل نواحی شهری، باعث کاهش رفاه انسانی و مشکلات بسیاری برای مدیران شهری شده است. بنابراین اهمیت توسعه پایدار شهری به منظور بهبود کیفیت زندگی شهری بیشتر مشخص شده است.
توسعه پایدار شهری یک مفهوم گسترده و چالشبرانگیز است که بهطور مداوم مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. این مفهوم به ایجاد شهرهایی که قادر به تأمین نیازهای جمعیتهای رو به افزایش هستند، در عین حفاظت از محیط زیست و حفظ منابع طبیعی است.
توسعه پایدار شهری به دنبال ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است، در حالی که همزمان سعی دارد که منابع طبیعی و محیط زیست را حفظ کند. این مفهوم بر این باور است که توسعه شهری باید به گونهای انجام شود که نه تنها نیازهای فعلی جامعه را برطرف کند، بلکه نیازهای آینده نیز را برآورده سازد.
توسعه پایدار شهری از چندین جنبه مختلف قابل بررسی است، از جمله مدیریت منابع طبیعی، حفاظت از محیط زیست، حمل و نقل پایدار، امنیت و سلامت شهری، توزیع منابع و توسعه اقتصادی.
برای دستیابی به توسعه پایدار شهری، نیاز به همکاری بین مردم، دولت و بخش خصوصی وجود دارد. عواملی از قبیل افزایش جمعیت، تغییرات آب و هوا، مدیریت پسماند، و افزایش استفاده از منابع طبیعی، همچنین نیاز به ایجاد فضاهای سبز و پارکها در شهرها نیز از جمله چالشهای توسعه پایدار شهری به شمار میآید.
بنابراین، برنامهریزی دقیق و هماهنگ بین مختلف بخشها برای ایجاد شهرهای پایدار و مقاوم در برابر چالشهای آینده ضروری است.
ایجاد شهرهای پایدار نیازمند رویکردی مشارکتی و از پایین به بالا است، نه رویکردی اقتدارگرایانه و از بالا به پایین. توسعه پایدار به این اعتقاد است که فناوری نمیتواند منابع طبیعی را به طور کامل جبران کند و باید سرمایه طبیعی را با سرمایه انسانی ترکیب کرد.
سازمان ملل از اصول و مفاهیم توسعه پایدار شهری حمایت میکند و تاکید دارد که باید از طریق ایجاد فضاهای فرهنگی مناسب و آموزش مردم، به توسعه پایدار دست یافت.